Ośrodek dawców szpiku
Przeszczepienie szpiku jest dla wielu chorych jedynym zabiegiem ratującym życie. Często poszukuje się potencjalnych dawców wśród rodziny chorego, ale szansa znalezienia zgodnego z chorym dawcy rodzinnego jest dość mała, stąd tworzy się rejestry dawców niespokrewnionych. Jeżeli rejestr takich dawców jest odpowiednio duży istnieje duża szansa znalezienia dawcy zgodnego.
Liczba zarejestrowanych, niespokrewnionych dawców szpiku w naszym kraju w porównaniu do liczby mieszkańców jest dość mała. W Polsce jest zarejestrowanych około 750 tysięcy dawców szpiku, dla porównania w Niemczech 1,6 miliona, w USA ponad 3 miliony, a na całym świecie około 25 milionów. W województwie podlaskim zdecydowana większość zgłoszeń do rejestru dawców szpiku pochodzi od aktywnych honorowych krwiodawców.
Jak zostać dawcą szpiku?
- Każda zdrowa osoba pomiędzy 18 a 50 rokiem życia może zgłosić się do RCKiK w Białymstoku, lub jego placówek, wypełnić deklarację oraz kwestionariusz, w celu przystąpienia do Centralnego Rejestru Niespokrewnionych Potencjalnych Dawcó Szpiku i Krwi Pepowinowej.
- Rejestracji można dokonać również podczas ekip wyjazdowych RCKiK w Białymstoku, oraz w Mobilnych Punktach Poboru Krwi ( w ambulansach )
- W RCKiK pobierana jest próbka krwi na wstępne badanie, którego wyniki pozwalają na wpisanie kandydata do Centralnego rejestru Niespokrewnionych Potencjalnych Dawcó Szpiku i Krwi Pępowinowej. Do pobrania próbki krwi na badania antygenów zgodności tkankowej HLA, można przystąpić po posiłku.
- Wypełnienie deklaracji i pobranie próbki krwi nie oznacza, że wkrótce nastąpi pobranie szpiku, gdyż jest bardzo małe prawdopodobieństwo odnalezienia dawcy w pełni zgodnego z biorcą.
Rejestracji można dokonać w:
RCKiK w Białymstoku - ul. M. Skłodowskiej-Curie 23 - pon,wt,czw,pt 7.00-14.30; śr 7.00- 17.30
Terenowym Oddziale w Bielsku Podlaskim, ul. Kleszczelowska 1c - pon-pt 7.00 - 11.00
Terenowym Oddziale w Hajnówce, ul. Doc. Adama Dowgirda 9 - pon-pt 8.00 - 11.00
Terenowym Oddziale w Łomży, Aleja Piłsudskiego 11 - pon,wt,czw,pt 7.30-13.00, śr 7.30-17.30
Terenowym Oddziale w Suwałkach, ul. Szpitalna 60 - pon, wt, czw, pt 7.00-14.30; śr 7.00- 17.30
Kiedy zostaje się dawcą szpiku?
- Jeśli dane antygenowe dawcy są zgodne z biorcą (osobą, dla której poszukiwany jest dawca szpiku), dawca otrzymuje zaproszenie na powtórne przeprowadzenie badań.
- Jeśli zgodność antygenowa między dawcą a chorym zostanie w pełni potwierdzona, stan zdrowia dawcy nie budzi zastrzeżeń, a dawca zgadza się na pobranie szpiku, wówczas ośrodek przeszczepiający szpik podejmuje decyzję o przeprowadzeniu przeszczepienia.
- Przed pobraniem szpiku należy przejść szczegółowe badania lekarskie. Od tej chwili chory przygotowany jest do zabiegu przeszczepienia. Wycofanie się dawcy w tym momencie może zagrażać życiu chorego.
- Komórki krwiotwórcze najczęściej (90% przypadków) pobiera się poprzez pobranie z krwi obwodowej (PBSC), albo z talerza biodrowego (10% przypadków) na sali operacyjnej pod znieczuleniem ogólnym (BM).
- Po oddaniu szpiku w wynikiu zabiegu operacyjnego wymagana jest krótkotrwała hospitalizacja. Szpik regeneruje się bardzo szybko.
Zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 1 lipca 2005 roku o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 169, poz. 1411 oraz z 2009 r. Nr 141, poz. 1149):
| - | Dawcy szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek przysługuje tytuł „Dawca Przeszczepu”. |
| - | Dawcy Przeszczepu, który oddał szpik lub inne regenerujące się komórki i tkanki więcej niż raz oraz dawcy narządu, przysługuje tytuł „Zasłużony Dawca Przeszczepu” |
Każdemu „Dawcy Przeszczepu” i „Zasłużonemu Dawcy Przeszczepu” przysługują uprawnienia do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. Dodatkowym uprawnieniem dla osób posiadających tytuł „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” regulowanym przez ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) jest przysługujące bezpłatne, do wysokości limitu określonego w art. 38 ust. 1 tej ustawy zaopatrzenie w leki podstawowe i uzupełniające oraz leki, które świadczeniobiorca posiadający tytuł „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” może stosować w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek.
Wykaz leków, które świadczeniobiorca posiadający tytuł „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” może stosować w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 czerwca 2008 r. w sprawie wykazu leków dla świadczeniobiorcy posiadającego tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” (Dz. U. Nr 118, poz. 761).
Możliwość korzystania z tych świadczeń jest wykonywana na podstawie przedłożenia legitymacji Dawca Przeszczepu bądź Zasłużony Dawca Przeszczepu, które są wydawane prze zakład opieki, w którym dokonano pobrania bądź w przypadku Zasłużonego Dawcy Przeszczepu przez ministra właściwego do spraw zdrowia, co regulowane jest Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2008 r. w sprawie odznak „Dawca Przeszczepu” i „ Zasłużony Dawca Przeszczepu” (Dz. U. Nr168, poz.1043).