Komórki krwi wytwarzane są przez szpik. Znajdują się w nim komórki macierzyste, dzięki którym odtwarza się układ krwiotwórczy i odpornościowy.
W sytuacji gdy szpik ulega uszkodzeniu (np. choroba), zachodzi konieczność odbudowy układu krwiotwórczego poprzez wprowadzenie do organizmu nowych, komórek krwiotwórczych, mówimy wówczas o przeszczepieniu szpiku  lub komórek macierzystych pobranych z krwi obwodowej. Komórki macierzyste można pozyskać także z krwi pępowinowej.Przeszczepienie szpiku  jest dla wielu chorych jedynym zabiegiem ratującym życie. Często poszukuje się potencjalnych dawców wśród rodziny chorego, ale szansa znalezienia zgodnego z chorym dawcy rodzinnego jest dość mała, stąd tworzy się rejestry dawców niespokrewnionych. Jeżeli rejestr takich dawców jest odpowiednio duży istnieje duża szansa znalezienia dawcy zgodnego.
Liczba zarejestrowanych, niespokrewnionych dawców szpiku w naszym kraju, w porównaniu do liczby mieszkańców jest dość mała. W Polsce w 2007 roku było zarejestrowanych około 20 tysięcy dawców szpiku, dla porównania w Czechach 30 tysięcy, w Niemczech 1,6 miliona, w USA ponad 3 miliony, a na całym świecie około 7,5 miliona. W województwie podlaskim zdecydowana większość zgłoszeń do rejestru dawców szpiku pochodzi od aktywnych honorowych krwiodawców.
Na podstawie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29.08.2008roku(Dz.U.z 2008r,Nr 168,poz 1043),dla osób,które zostały dawcą szpiku przysługuje odznaka"Dawca Przeszczepu"wraz z uprawnieniami wynikającymi z rozporządzenia.Dla osób,które zostały dawcą szpiku więcej niż raz,przysługuje odznaka"Zasłużony Dawca Przeszczepu"wraz z uprawnieniemi wynikającymi z rozporządzenia.

Jak zostać dawcą szpiku?

• Należy zgłosić się do RCKiK w Białymstoku wraz z Oddziałami(Bielsk Podlaski,Łomża,Hajnówka,Suwałki), lub na akcję wyjazdową.Wypełnić deklarację podając imię, nazwisko i dokładny adres.
•  Po kwalifikacji lekarskiej pobierana jest próbka krwi na wstępne badanie.
• Wypełnienie deklaracji i pobranie próbki krwi nie oznacza, że wkrótce nastąpi pobranie szpiku, gdyż jest bardzo małe prawdopodobieństwo odnalezienia dawcy w pełni zgodnego z biorcą.

Kiedy zostaje się dawcą szpiku?

• Jeśli dane antygenowe dawcy są zgodne z biorcą (osobą, dla której poszukiwany jest dawca szpiku), dawca otrzymuje zaproszenie na powtórne przeprowadzenie badań.
• Jeśli zgodność antygenowa między dawcą a chorym zostanie w pełni potwierdzona, stan zdrowia dawcy nie budzi zastrzeżeń, a dawca zgadza się na pobranie szpiku, wówczas ośrodek przeszczepiający szpik podejmuje decyzję o przeprowadzeniu przeszczepienia.
• Przed pobraniem szpiku należy przejść szczegółowe badania lekarskie. Od tej chwili chory przygotowany jest do zabiegu przeszczepienia. Wycofanie się dawcy w tym momencie może zagrażać życiu chorego.
• Szpik pobiera się z talerza  kości biodrowej na sali operacyjnej pod znieczuleniem ogólnym.
• Po oddaniu szpiku wymagana jest jednodniowa hospitalizacja. Szpik regeneruje się bardzo szybko.
• Pobranie szpiku z krwi obwodowej za pomocą specjalistycznego sprzętu(komórki krwiotwórcze separowane są z krwi,natomiast reszta jej składników zostaje przetoczona zwrotnie dawcy).
• Po oddaniu szpiku lub komórek krwiotwórczych dawca zostaje objęty profilaktycznie porgramem okresowego monitoringu stanu zdrowia przez okres 5 lat.

Dodatkowe informacje na temat przeszczepiania szpiku i rejestrów dawców szpiku można znaleźć na stronach WWW:
www.poltransplant.org.pl
www.szpik.info
www.mz.gov.pl
www.leukemia.pl
www.fundacjauj.pl
www.ihit.bip.cc
www.krwinka.org